Osmanlı Döneminde bir
Rakı reklamı. 40 Bin tirajlı bir gazetenin son sayfasında Eminönünde bir
meyhanenin verdiği reklamda erdek rakısı tanıtılıyor
Abdülhamit
döneminde basılan, 29 Temmuz 1897 (28 Sefer 1315) tarihli İkdam Gazetesi'nin
son sayfasındaki reklam alanında bulunan bu görüntüde Eminönü İskelesinde
bulunan bir birahanenin reklamı görünmektedir.
İkdam gazetesi, 2. Abdülhamit Han döneminde yayın hayatına
başlamış ve Osmanlı döneminde ilk rotatif yazım tekniğini kullanan gazete
olmuştur. Gazetenin sahibi olan Ahmet Cevdet Paşa, ünlü bir Osmanlı Devlet
adamıdır. 5 kez Adliye, 3 kez Eğitim, 2 kez Vakıflar ve birer kez İçişleri ve Ticaret
Ziraat bakanlığı yapmıştır. İkdam gazetesi döneminin en çok okunan gazetesi
olması bakımından da mühimdir. Zira günlük tirajı 40.000'lere kadar ulaşmıştır.
İkdam gazetesinin elimizdeki en eski sayısı olan 1897 yılına ait
arşiv kayıtlarına baktığımızda "Erdek Rakısı" reklamının defakez ve
neredeyse her ay muhtelif günlerde verildiğini görüyoruz. Üstelik reklamdaki
ifadeler gayet iştahlı ve şevk edici bir üslup ile kaleme alınmış. Hatta
taklitlerinden sakınmak için kapağa bakılması gerektiği de ifade edilmiş.
Bu belgede açıkca müşahede edebiliyoruz ki; Rakı ve Şarap
tüketimi 2. Abdülhamit Han döneminde halk nezdinde itibar görmüş, pekiala
tüketilmiş ve bu alanda markalar ve meyhaneler arası rekabet bile söz konusu
olmuştur.
Reklamın bulunduğu gazetenin elektronik kopyasını buradan edinebilirsiniz buyurun buda linki https://yadi.sk/i/vVoaeRFpxfyPA adresinden
inceleyebilir, diğer sayı ven kopyalarına Ankara
Üniversitesi Gazeteler Arşivinden ulaşabilirsiniz.
Reklam ilanında
Osmanlıca yazılmış olan metnin Türkçe tercümesi aşağıdaki gibidir;
Halis üzümden istihsal olunan
erdek düzü
dünyanın her cihetinde bihak
keseb şöhret etmişdir. Damamı
datlı sıhhate nafi ve baş
ağrıtmaz ve hararet vermez ve vücudu
kuvetlendirir iştah açar. Yegane
merkezi yemişde vapur
iskelesi karşusunda 15 numaralı
kadifeli birahanedir.
