Ziya Gökalp Kimdir ?

Tanınmış Türk düşünürü ve yazarıdır (1876 - 1924). Diyarbakır’da doğdu. Diyarbakır gazetesinin başyazarlığını yapmış olan Tevfik Efendinin oğludur. ilk ve orta öğrenimini Diyarbakır’da yaptı. Arapça, Farsça ve Fransızca öğrendi. İstanbul’a gitti, imtihana girerek o zamanki adı Baytar okuluna(veteriner) parasız yatılı olarak girdi. II. Abdülhamit’in baskı yönetimine, karşı olanlara katıldı. Son sınıfta iken tatil dolayısıyla gittiği Diyarbakır’da tutuklandı (1893, İstanbul’a döndüğü zaman Diyarbakır

valisinin jurnali üzerine okula alınmadı. 1899’da yeniden tutuklandı, Taşkışla’da ve zaptiye hapishanesinde bir yıldan fazla kaldı. Sonra Diyarbakır’a sürüldü. Amcasının kızı ile evlendi. Geçim sıkıntısı çekmedi. Felsefe ve sosyal bilimler üzerinde çalışmalar yapmaya başladı. Diyarbakır gazetesinde ilk yazılarını ve şiirlerini yayımladı.Ziya Gökalp, İkinci Meşrutiyetin ilanından (1908) sonra, İttihat ve Terakki cemiyetinin Diyarbakır şubesini kurdu. Bu cemiyetin Selanik’te toplanan genel kurultayına katıldı, genel merkez üyeliğine seçildi. Selanik’te yerleşti. İttihat ve Terakki idadisinin ders programına ilk kez sosyoloji dersini koydurdu,bu dersin öğretmenliğini yaptı (1910). Ali Canip ve Ömer Seyfettin ile işbirliği yaptı. Genç Kalemler dergisine şiirler ve .makaleler yazdı, dilde Türkçülük akımlarını savundu. 1912’de milletvekili seçildi. Darülfünunda (üniversite) sosyoloji öğretmenliği yaptı (1913 - 1919). Çeşitli dergilerde tarih, eğitim, iktisat, hukuk konularında inceleme yazıları yayınladı. Tanin gazetesinde siyasi makaleler yazdı. Haftalık Yeni Mecmua’yı çıkardı.Ziya Gökalp, dersleri, sohbetleri, konferansları ve yazılarıyla Türkçülük akımının ilkelerini tanıttı. Türkçülüğün sosyal hayatta, siyasette, dilde, sanatta uygulama yollarını gösterdi.Ziya Gökalp, Mondros ateşkes antlaşmasından sonra, savaş sorumlusu sayılan İttihat ve Terakki liderleriyle birlikte tutuklandı. İngilizler tarafından Malta adasına sürüldü. 1921'de yurda döndü. Birkaç ay Ankara’da kaldıktan sonra Diyarbakır’a gitti. 1923’te Milli Eğitini Bakanlığı Telif ve Tercüme komisyonu başkanlığına atandı. İkinci seçim döneminde Diyarbakır’dan milletvekili seçildi (1923). Verimli çalışmalar yaptığı bir sırada hastalandı. Tedavi için gittiği İstanbul'da öldü Ziya Gökalp. Türkiye’de sosyolojinin tanıtılmasında ve gelişmesinde çok önemli rol oynadı. Genellikle Durkheim’ in sosyoloji verilerini, Türkiye’nin sosyal kurumlanma uygulamaya yöneldi. Başlıca eserleri, "Kızıl Elma", "Yeni Hayat", "Türkleşmek, İslamlaşmak, Muasırlaşmak", "Türkçülüğün Esasları" ve "Türk Medeniyeti Tarihimdir".